“Als het niet overgaat”
Chronisch ziek zijn betekent voor veel kinderen anders zijn, wat weer kan leiden tot sociaal-emotionele en/of gedragsproblemen. Een chronische ziekte vraagt meestal om medische ingrepen, ingrijpende aanpassingen (zowel voor kind als gezin), dieetvoorschriften, en/of medicatiegebruik. De speltherapeutische hulp heeft tot doel kinderen/jongeren en hun ouders te ondersteunen in de veranderingen die de chronische ziekte met zich meebrengt, ze vaardigheden aan te reiken om de kwaliteit van leven te optimaliseren, te ondersteunen in het proces van acceptatie en verwerking.
Langdurig zieke kinderen en kinderen met een beperking kunnen een voortdurende vorm van stress ervaren. Ze maken zich zorgen over hun ziekte of ervaren door hun handicap steeds meer beperkingen. Ze kunnen veel nadenken over de toekomst en vinden het soms lastig om hun ouders ook nog met deze zorgen lastig te vallen. Ziek of beperkt zijn hoort soms zo bij hun leven dat ze niet meer weten hoe het is om gezond te zijn. Deze moeilijke en vaak dubbele gevoelens kunnen chronische stress opleveren wat verandering in gedrag met zich mee kan brengen.
Het kind groeit letterlijk op met een andere geschiedenis en mist vaak veel van het sociale leven. Dit heeft een grote invloed op de ontwikkelingsmogelijkheden en op de beleving van zichzelf in relatie tot de ander. Het kind kan het gevoel hebben geleefd te worden door de ziekte. Een negatief zelfbeeld, gevoelens van controleverlies en het ontwikkelen van een angststoornis of depressie liggen op de loer. Het veelvuldig niet kunnen deelnemen aan activiteiten en het verliezen van vriendschappen kan het kind erg verdrietig maken. Acceptatie- en verwerkingsproblematiek staat vaak voorop.
Introverte kinderen kunnen zich terugtrekken terwijl extraverte kinderen zich juist gaan overschreeuwen in hun gedrag. Pijn, verdriet, boosheid, angst zijn heel begrijpelijk, ook binnen de therapie. Speltherapie kan helpen en maakt de eigen kracht weer zichtbaar.
Te denken valt aan kinderen/jongeren met:
-
- (onverklaarde) hoofdpijn-, buikpijnklachten, (buik)migraine
- chronische ziekte, zoals diabetes mellitus, astma, allergie, (constitutioneel) eczeem, epilepsie, stofwisselingsziekten, maag-, lever- of darmziekten.
- een vorm van kanker
- (onbegrepen) vermoeidheidsklachten
In de sociaal-emotionele ontwikkeling van chronisch zieke kinderen kan speltherapie van betekenis zijn. Daarbij wordt gewerkt aan een realistisch en positief zelfbeeld. Ook het verwerken van de aandoening en het leren integreren in het leven is een aandachtspunt bij speltherapie. Leren omgaan met gevoelens en het leren uiten of verwoorden van gevoelens van angst, verdriet, boosheid en teleurstelling zijn onderdeel van de therapie. Tevens wordt er stilgestaan bij mooie en blije momenten en gebeurtenissen. Het is belangrijk om autonomie te bevorderen en dus een evenwicht weten te vinden in het accepteren van afhankelijkheid tegenover het durven nemen van risico”s. Speltherapie kan de aandoening niet genezen. Het kan wel een middel zijn om de sociaal-emotionele ontwikkeling te ondersteunen.